ข้อที่ 1 คำว่าสื่อการสอนมีความหมายอย่างไร
ตอบ คำว่า "สื่อการสอน" หมายถึง ระบบการนำวัสดุ และวิธีการมาเป็นตัวกลางในการให้การศึกษาความรู้แก่ผู้เรียนโดยทั่วไป โสตทัศนูปกรณ์ หมายถึง วัสดุทั้งหลายที่นำมาใช้ในห้องเรียน หรือนำมาประกอบการสอนใด ๆ ก็ตาม เพื่อช่วยให้การเขียน การพูด การอภิปรายนั้นเข้าใจแจ่มแจ้งยิ่งขึ้น
ข้อที่ 2 สื่อการสอนมีคุณค่าอย่างไร
ตอบ 1. คุณค่าด้านวิชาการ
1.1 ทำให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ตรงด้วยประสาทสัมผัสทั้ง 5
1.2 ทำให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้ดีกว่าและมากกว่าไม่ใชสื่อการสอน
1.3 ช่วยให้นักเรียนเข่าใจความหมายของสิ่งต่างๆ ได้กว้างขวางยิ่งขึ้น
1.4 ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์แลการรแก้ปัญหา
1.5 ช่วยให้ผู้เรียน เรียนรู้ได้ถูกต้อง แม่นยำและจดจำได้นาน
1.6 ช่วยให้ผู้เรียนมีประสบการณ์กว้างขวางขึ้น
1.7 แสดงความหมายของสัญญลักษณ์ต่างๆ ได้
1.8 ให้ความหมายแก่คำที่เป็นนามธรรมได้
1.9 แสดงสิ่งที่ลี้ลับให้เข้าใจง่ายขึ้น
1.10 อธิบายสิ่งที่เข้าใจยากให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น
1.11 สื่อการสอนบางชนิดช่วยเร่งทักษะในการเรียนรู้ เช่น ภาพวีดิโอทัศน์ คอมพิวเตอร์ เป็นต้น
2. คุณค่าด้านจิตวิทยาการเรียนรู้
2.1 เป็นศูนย์รวมความสนใจของผู้เรียน
2.2 ทำให้การเรียนเป็นที่น่าสนใจมากขึ้น
2.3 ทำให้ผู้เรียนมีประสบการณ์ร่วมกัน
2.4 กรัตุ้นความต้องการของผู้เรียนมากขึ้น
2.5 ทำให้ผู้เรียนเกิดความคิดรวบยอดเป็นอย่างเดียวกัน
2.6 ทำให้เกิดความพึงพอใจในการเรียนรู้ในสิ่งที่เป็นรูปธรรม
2.7 ทำให้ผู้เรียนจดจำเนื้อหาสาระของบทเรียนได้นานกว่าไม่ใช้สื่อการสอน
3. คุณค่าด้านเศรษฐกิจการศึกษา
3.1 ช่วยให้ผู้เรียนที่เรียนช้าเรียนได้เร็วขึ้น
3.2 ประหยัดเวลาในการทำความเข้าใจเนื้อหาต่างๆ
3.3 ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้พร้อมกันครั้งละหลายๆคน
3.4 ช่วยขจัดปัญหาเรื่องเวลา สถานที่ ขนาด และระยะทางเนื่องจากทำให้สิ่งที่เคลื่อนไหวช้าให้เร็วขึ้นได้
3.5 ทำให้สิ่งที่เล็กเกินไปให้ใหญ่ขึ้นมาได้
3.6 ย่อสิ่งที่เล้กเกินไปให้ใหญ่ขึ้นมาได้
3.7 นำสิ่งที่อยู่ไกลเกินไปมาศึกษาดูได้
3.8 นำสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีตมาให้ดูได้
ข้อที่ 3 สื่อการสอนมีคุณสมบัติอย่างไร
ตอบ สื่อการสอนแต่ละชนิดมีคุณสมบัติพิเศษ 3 ประการ คือ
1. สามารถจับยึดประสบการณ์ กิจกรรม และการกระทำที่ผ่านไปอย่างรวดเร็วไว้ได้อย่างคงทนถาวรในลักษณะของรูปภาพ เสียง และสัญญลักษณ์ไม่ว่าจะเป็นเหตุการณืในอดีต หรือ ปัจจุบันก็สามารถนำมาใช้ได้ตามต้องการ
2. สามารถจัดแจง จัดการและปรับปรุงแต่งประสบการณ์ต่างๆ ให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน สื่อการสอนบางชนิดสามารถใช้เทคนิคพิเศษเพื่อเอาชนะข้อจำกัดด้านขนาด ระยะทาง เวลา และสิ่งที่เป็นนามธรรมได้
3. สามารถแจกจ่ายและขยายจำนวนของสื่อออกเป็นหลายฉบับ เพื่อเผยแพร่สู่ผู้เรียนจำนวนมากและสามารถใช้ซ้ำๆกันได้หลายๆครั้งตามความต้องการ ทำให้สามารถแก้ปัญหาการเรียนรู้ได้ทั้งด้านความรู้ความเข้าใจ ทัศนคติ และความชำนาญได้
ข้อที่ 4 สื่อการสอนประเภทวัสดุกับอุปกรณ์แตกต่างกันอย่างไร
ตอบ วัสดุ " ... เป็นสื่อเล็กหรือสื่อเบา บางทีนิยมเรียกว่า ซอฟแวร์ มีคุณค่าต่อการเรียนรู้มาก เนื่องจากสื่อประเภทนี้สามารถอุ้มความรู้ไว้ได้ คุณสมบัติของสื่อประเภทนี้ทั้งวัสดุชนิดถาวรและชนิดสิ้นเปลือง
อุปกรณ์ " ... เป็นสื่อใหญ่หรือสื่อหนัก บางที่นิยม เรียกว่า ฮาร์ดแวร์ โดยทั่วไปมักประกอบด้วยเครื่องยนต์ กลไก ไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ ใช้เป็นตัวผ่านขยายสื่อวัสดุเพื่อให้ผู้เรียนรู้ได้ชัดเจนขึ้น ตัวอย่างสื่อประเภทนี้ได้แก่ เครื่องฉายข้ามศรีษะ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายภาพยนต์ เป็นต้น
ข้อที่ 5 วิธีสอนและกิจกรรมต่างๆ จัดเป็นสื่อการสอนหรือไม่ เพราะเหตุใด
ตอบ จัดเป็นสื่อ เพราะ สื่อประเภทนี้มีประโยชน์ต่อการเรียนรู้หลายด้าน ผู้เรียนมีโอกาสมีส่วนร่วมในการรกระบวนการเรียนการสอนมากที่สุด สามารถสร้างความสนใจและความประทับใจให้กับผุ้เรียนได้เป็นอย่างดี บางกิจกรรมต้องอาศัยสื่อวัสดุและอุปกรณ์เป็นองค์ประกอบในการดำเนินงานจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
ข้อที่ 6 การจำแนกสื่อตามกรวยประสบการณ์มีประโยชน์อย่างไร
ตอบ ประสบการณ์ตรงที่เป็นรูปธรรมจะทำให้เกิดการเรียนรู้แตกต่างไปจากประสบการณ์ที่เป็นนามธรรม ดังนั้นจึงจำแนกสื่อการสอนโดยยึดประสบการณืเป็นหลัก เรียงลำดับจากประสบการณ์ที่ง่านไปยาก 10 ขั้น เรียกว่า กรวยประสบการณ์
ข้อที่ 7 การใช้สื่อการสอนมีหลักการอย่างไร
ตอบ 1.การเลือก
- การเลือกใช้สื่อตามวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้
- การเลือกใช้สื่อตามระดับของสื่อ
- การเลือกใช้สื่อตามขนาดของผู้เรียน
2. การเตรียม
- การเตรียมครู
- การเตรียมผู้เรียน
- การเตรียมชั้นเรียน
3. ขั้นการใช้หรือการแสดง
4. ขั้นติดตามผล
ข้อที่ 8 จำนวนของผู้เรียนมีผลต่อการเลือกใช้สื่ออย่างไร
ตอบ สื่อการสอนแต่ละชนิดมีศักยภาพในการแพร่กระจายหรือถ่ายทอดความรู้แตกต่างกันออกไป สื่อบางชนิดแพร่กระจายไปได้ในพื้นที่กว้างขวาง แต่บางชนิดเหมาะในการใช้ในห้องเรียนเท่านั้นผุ้สอนควรพิจารณาว่าสื่อชนิดใดเหมาะกับการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการ ชนิดใดเหมาะกับการเรียนรู้เนื้อหาที่เป็นขั้นตอน ดังนั้น การเลือกสื่อการเรียนการสอนให้เหมาะกับขาดของกลุ่มผู้เรียนมีความจำเป็นมาก เพื่อให้ผู้เรียนมีประสบการณ์การเรียนณู้ให้มากที่สุด โดยจำแนกเป็นกลุ่ม ดังนี้ คือ การศึกษารายบุคคล การสอนกลุ่มย่อย และการสอนกลุ่มใหญ่ หรือกลุ่มห้องเรียนปกติ
ข้อที่ 9 สื่อการสอนประเภทที่ไม่ต้องใช้เครื่องฉายมีข้อดีและข้อจำกัดอย่างไร
ตอบ ข้อดี
1. สิ่งพิมพ์ต่างๆ
- เป็นวิธีการเรียนรู้ที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งสำหรับผู้ทีมีความถนัดในการอ่าน
- ผู้เรียนอ่านได้ตามความสามารถของแต่ละคน
- เหมาะสำหรับการอ้างอิง หรือทบทวน
- เหมาะสำหรับการผลิตเป็นจำนวนมาก
2. ของจริง ของตัวอย่าง
- แสดงเนื้อหาที่เป็นจริงได้ตามสภาพของสิ่งนั้น
- เป็นลักษณะ 3 มิติ สามารถจับต้องและพิจารณารายละเอียดได้
- สามารถรับรู้ไดด้วยประสาทสัมผัสทั้ง5
3. หุ่นจำลอง
- มีลักษณะ 3 มิติ
- สามารถจับต้องและพิจารณารายละเอียดได้
- เหมาะกับการแสดงโครงสร้างหรือสัดส่วนที่ลี้ลับไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตา
- สามารถแสดงหน้าที่ และความสัมพันธ์ของส่วนประกอบต่างๆได้
- ช่วยในการเรียนรู้และการฝึกทักษะด้านต่างๆได้
- หุ่นจำลองบางอย่างสามารถผลิตได้โดยใช้วัสดุท้องถิ่นหาได้ง่าย
4. วัสดุกราฟิก
- ช่วยแสดงความสัมพันธ์ของเนื้อหาให้สามารถเปรียบเทียบได้
- ช่วยแสดงลำดับขั้นตอนของเนื้อหาได้ดี สามารถทบทวนได้รวดเร็ว
- สามารถผลิตได้ง่าย หรือจัดหาได้จากสิ่งพิมพ์ต่างๆ
- เก็บรักษาได้ง่าย หากต้อการความทนทานอาจใช้วิธีผนึกให้ถาวร
5. กระดานชอล์ก
- ต้นทุนในการผลิตและการใช้ต่ำ
- ใช้เขียนงานกราฟิกได้หลายชนิด
- สร้างความเข่าใจตามลำดับเนื้อหารเองราวได้ดี ผู้เรียนสามารถทบทวนเนื้อหาบทเรียนได้หลายๆครั้ง
- พื้นที่ขนาดใหญ่ ผุ้เรียนมีส่วนร่วมในการใช้กระดานได้ครั้งละหลายคน
6. กระดานแม่เหล็ก
- สามารถนำเนื้อหาที่ใช้แล้วกลับมาใช้ได้อีก
- วัสดุที่ใช้ในการผลิตสามารถหาได้ง่ายและสามารถผลิตเองได้
- แสดงเนื้อหาที่เป็นลำดับขั้นตอนได้ดี
- ดึงดูดความสนใจได้ด้วยคุณสมบัติของวัสดุที่สมารถติดเกาะแกะออกได้ทันทีทันใด
ข้อจำกัด
1. สิ่งพิมพ์ต่างๆ
- การผลิตสิ่งพิมพ์คุณภาพดีต้องใช้ต้นทุนสูง
- ไม่เหมาะกับผู้ที่ขาดทักษะการอ่าน
- บางครั้งข้อมูลล้าสมัยได้ง่าย
2. ของจริง ของตัวอย่าง
- บางครั้งอาจลำบากในการจัดหา
- บางครั้งอาจมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะนำมาแสดงได้
- บางอย่างมีราคาสูงเกินไป
- ปกติเหมาะสำหรับการแสดงต่อกลุ่มย่อย
- อาจเสียหายได้ง่าย
- เก็บรักษาลำบาก บางอย่างอาจมีอันตรายได้
3. หุ่นจำลอง
- ต้องอาศัยความชำนาญในการผลิต
- ส่วนใหญ่ราคาค่อนข้างแพง
- ปกติเหมาะกับการแสดงกลุ่มย่อย
- ชำรุดเสียหายง่าย
- ถ้าไม่เหมือนจริงทุกประการอาจทำให้เกิดึความเข้าใจผิดได้
4. วัสดุกราฟิก
- เหมาะสำหรับการใช้กลุ่มเล็ก
- งานกราฟิกที่มีคุณภาพดีต้องใช้ควาชำนาญสูงในการผลิต
- บางครั้งการใช้ภาพประเภทตัดส่วน หรือภาพการ์ตูน อาจทำให้ผู้เรียนเรียนรู้ไม่ชัดเจนเพราะไม่สามารถสัมพันธ์กับของจริงได้
5. กระดานชอล์ก
- ผู้สอนต้องหันหลังให้กลุ่มผู้เรียนในขณะที่เขียนกระดานทำให้ไม่สามารถควบคุมช้นเรียนได้ดี
- ใช้ได้กับผู้เรียนประมาณ 50 คน
- ภาพหัวเรื่องหรือประเด็นคำบรรยายถูกลบไปไม่สามารถนำกลับมาใช้ได้อีก
- ต้องใช้ทักษะในการเขียนตัวหนังสือหรือรูปภาพพอสมควร
- ฝุ่นชอล์กทำให้สกปรก อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
6. กระดานแม่เหล็ก
- กระดานแม่เหล็กดดยทั่วไปมีขนาดเล้กจึงเหมาะสำหรับผู้เรียนกลุ่มย่อยเท่านั้น
- เนื้อหาหรือรูปภาพที่จะนำมาแสดงได้ แต่ละชิ้นต้องติดด้วยแม้เหล็ก
- ส่วนประกอบต่างๆ อาจสูญหายได้ง่ายเก็บไว้ไม่ดีพอ
ข้อที่ 10 สื่อการสอนประเภทวิธีการหรือกิจกรรมมีข้อดีและข้อจำกัดอย่างไร
ตอบ 1. การศึกษานอกสถานที่
ข้อดี
-ผู้เรียนสามารถสังเกตุการณืและมีส่วนร่วมได้ด้วยตนเอง
- เปิดดอการสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการทำงานกลุ่ม
- สมารถกระตุ้นความสนใจผู้เรียนได้ดี เพราะ เป็นประสบการณืใหม่จากสถานที่หรือสถานการณ์ใหม่
ข้อจำกัด
- เสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทาง
- ต้องเตรียมการวางแผนดดยละเอียดรอบคอบ
- จัดได้สะดวกเฉพาะผู้เรียนกลุ่มย่อยหรือกลุ่มเล็ก
2. การสาธิต
ข้อดี
- ผู้เรียนสามารถสังเกตและเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการได้ดี
- ดึงดูดความสนใจได้ดี
- ลดเวลาในการลองผิดลองถูกของผู้เรียนได้
- การสาธิตจะทำให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรใช้ควบคู่กับสื่อแผนภูมิ
ข้อจำกัด
- ใช้ได้เฉพาะกับผู้เรียนกลุ่มเล็ก
- หากผู้สาะตขาดความชำนาญอาจทำให้ผู้เรียนสับสนได้
- สิ่งของบางอย่างที่นำมาสาธิตอาจมีอันตราย ต้องหาวิธีการป้องกันอย่างรอบคอบ
3. การจัดนิทรรศการ
ข้อดี
- เป็นที่รวมสื่อหลายชนิด
-ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ตามอัธยาศัย
-ผู้เรียนมีดอกาสร่วมแสดงทดลองได้
-การเรียนรู้เป็นไปได้ด้วยควาเพลิดเพลิน
ข้อจำกัด
-ต้องใช้เวลานานในการวางแผนและการเตรียมนาน
-นิทรรศการขนาดใหญ่ต้องใช้งบประมาณสูง
-การจัดนิทรรศการให้ประสบการณ์ ผลสำเร็จดีต้องใช้ความรู้ความสามารถสูง
